Barbaachisummaa towhiidaa

KARAA QAJEELAA. KUTAA LAMMAFFAA.


qopheeysaan: Abuu Muhammad Al-Baddeeysii.

Barbaachisummaa towhiidaa

Rabbiin ol tahe wanni adunyaa uumeef akka isa gabbaraniif, ergamtootas akka towhiidatti nama yaamaniif erge.

 Qur’aanni suuraa hedduu keeysatti faayidaa towhiidaa ibsee jira, akkasumas hammeenya shirkii akkaan ibsee jira. Shirkiin adunyaatti halaakaaf sababa taati, akhiiraatti ammoo ibidda keeysatti nama hambifti kan keeysaa bahuu fi haara fudhachuun hin jirre.

Ergamtoonni hundi yaamicha Isaanii Towhiidaan eegalan, Rabbiin ol tahe akka isaan ajajetti.

Ragaan jecha Rabbii ol taheeti:

"و ما أرسلنا من قبلك من رسول إلا نوحي إليه أنه لا إله إلا أنا فاعبدون"

{Ergamaa tokkollee siin duratti hin ergine, haqaan gabbaramaan ana malee hin jiru [jechuudhaan] beeksisa gama isaa goonu malee.}

Al-Anbiyaa

Ergamaan Rabbii S.A.W Makka keeysatti amata 13 guutuu Towhiidatti nama yaamaa ture, akka isa qofa gabbaran.

"قل إنما أدعو ربي و لا أشرك به أحدا"

{Ani Rabbi kiyya qofan gabbara, ammallee isatti waan takka hin qindeeysu je’i.} Al-Jinni

Ammas ergamaan Rabbi S.A.W daa’ima xiqqaan osoo irraa hin hafne hunda dura Towhiidatti nama yaamaa ture, ilma adeera Isaa Abdullaahi Ibnu Abbaasiin akkana jedhan.

(Yeroo kadhachuu barbaadde Allaahuma kadhadhu, yeroo gargaarsa barbaadde Allaahumaan gargaarsifadhu)  tirmiiziitu gabaase.

Kuni Towhiida, Haqiiqaa Amantii Islaamaati, Islaamni Isarratti jaarama, Rabbiin Towhiidaan malee waan takka hin qeebalu.

Ammallee Rasuulli S.A.W. sahaabaa isaa akka Towhiidaan eegalanii nama yaamuu qaban barsiisaa ture.

Mu’aaziin R.I.h akkana jedhan.

"فليكن أول ما تدعوهم إليه شهادة أن لا إله إلا الله " و في رواية "أن يوحدوا الله " (متفق عليه)

(Dura wanni ati itti yaamtuu haqaan gabbaramaan hin jiru Allaaha malee jechuun Ragaa bahuu haa tahu.) oduu biraa keeysatti (dura Rabbi tokkichoomsuu haa tahu).

Irratti waliigalamaadha Bukhaarii fi Muslimiin.

Hiikkaan jecha towhiidaa shahaadaan lamaan.

شهادة أن لا إله إلا الله ،وأن محمد رسول الله

Haqaan gabbaramaan hin jiru Allaaha malee jechuudha, ammas Ibaadaan karaa nabi Muhammad S.A.W. dhufeen malee hin godhamtu jechuudha.

Namni kaafiraa jecha towhiidaa tanaan Islaama seena, isiin furtuu jannataati, nama isii qabatee itti dalage jannata seensisti yoo isii faalleesuu baate dalagaa isaatiin.

Kuffaarri Qureeyshii ergamaa Rabbii S.A.W akka yaamicha Towhiidaa dhiisuu fii gabbaramtuu isaanii akka jalaa hin arrabsiineef qabeenya, mootummaa fi beerran babbareedaa akka isaaf kennan beellama seenaniifii isaa kadhatan garuu Rasuulli S.A.W. rakkoo Isaanii sahaabaa isaa waliin obese Towhiidatti isaan yaamuu fi waan isaan gabbaran balfuu fi jibbee arrabsuu isaa itti fufe.

Duuba Rabbiin roorroo fi rakkoo hunda san booda towhiidaaf tumsee rasuulli S.A.W. makkatti deebi’e. wanni inni dura dalage taaboota isaan gabbaran caccabsee aayaata tana qara’aa ture.

"جاء الحق و زهق الباطل إن الباطل كان زهوقا"

{Dhugaan dhufe dharri dhabame, kijibni dhabamaa tahee jira.}

Al-Israa

Muslimni jiruu isaa towhiidaan eegalee towhiidaan xumura, jiruu adunyaa keeysatti towhiidaaf jiraatee isiif nama yaama, isiif lola, towhiidni waan ummata Islaamaa hunda tokko godhu, Towhiidarratti waliif galan.

Kanaaf adunyaan tokkummaa islaamaa jibbitu duula Towiida balleesuu eegalanii jiran, akka muslimni tokko hin taanee, akka mazhabaan, firqaan, gosaan, sabaan, biyyaan gargar bahee isaaniif gabaroomuuf.

Rabbiin warra towiidaan jiraatee, yeroo du’us jecha towhiidaa dubbatee du’u nu haa godhu.

Itti fufa.